Project LAV

 

  


In de ontwikkelingssamenwerking is er de laatste jaren een verschuiving merkbaar van hulp naar het verschaffen van duurzame werkgelegenheid ter plaatse. Wie een inkomen heeft kan tenslotte zichzelf redden.

In dit kader ontwikkelt Watafrik het project Bomen voor Leven (Les Arbres de la Vie) met drie grote doelen voor ogen:
  • Duurzame werkverschaffing met een leefbaar inkomen voor de plaatselijke bevolking
  • Het stoppen van het oprukken van de woestijn
  • Permanent gezond water en voedselvoorziening

In dit project gaan we, aan de oevers van de Senegalrivier, op 100 hectare opbrengstbomen planten, van fruitbomen tot de gomboom. Dit gebeurt door een coöperatieve die op sociaal-commerciële leest zal geschoeid zijn. De financiering gebeurt voor 10 jaar door een Belgische Oazi die hiervoor o.a. via crowdfunding de nodige fondsen zal inzamelen. De bedrijfsvoering is in handen van de lokale coöperatieve onder onze begeleiding.

Dit project wordt ook gerealiseerd in het kader van de Grote Groene Muur. Een project waarbij men in zijn oorspronkelijke vorm om de woestijn te stoppen een bos van 15 km breed, van Dakar tot Djibouti wou aanleggen. Nu gaat men naar lokale aanleg van bossen die waar nodig de woestijn een halt toeroepen.

Met de keuze voor fruitbomen wordt niet alleen de woestijn gestopt maar ook voor de deelnemers een inkomen gecreëerd door de verkoop en verwerking van het fruit.

In dit project realiseert Watafrik de watercomponent en heeft Watafrik de algemene leiding. Voor de bos en landbouwcomponent laten we ons bijstaan door de afdeling tropische landbouw van de Vlaamse universiteiten.

Verder doen we voor andere componenten beroep op meerdere partners.

 Het project

In de eerste fase zijn volgende investeringen voorzien:

De locatie
Het project zal plaats vinden op de oevers van de Senegalrivier. Door het verticale insijpelen van het water van de rivier is hier voldoende grondwater. Probleem hierbij is dat in tegenstelling tot wat men zou denken de meeste grond een eigenaar heeft. Er is evenwel geen kadaster om dit te bewijzen. Waar de overheid gewoon gronden onteigend zonder vergoeding vinden wij dat een eigenaar moet vergoed worden. Dit kan door hem te integreren in het project en een inkomen te garanderen of door in de nabijheid landbouwgrond te ontwikkelen voor hem. Alles hangt uiteraard af van de graad waarmee hij zijn land gebruikt. Het vraagt allemaal wel enige tijd.

De omheining
In de Sahel wordt aan de meest uitgesproken vorm van extensieve veeteelt gedaan. Het vee loopt gewoon los. Hierbij beroepen de veehouders zich op het eeuwenoude “droit de pâturage”, het recht om zijn vee onbeperkt en dikwijls onbewaakt te laten grazen. Sinds korte tijd komen hier stemmen tegen op. Weegt het graatmagere vee op tegen de kosten die landbouwers moeten doen om hun velden te vrijwaren? Hierbij speelt ook dat het aantal stuks vee, nuttig of niet, bepalend is voor het aanzien.
Concreet is de situatie dus dat er voor 4 km stevige omheining moet gezorgd worden.

Demi-lunes
De bomen zullen geplant worden in demi-lunes. Een techniek waarbij halvemaantjes worden gegraven. Deze beproefde methode houdt het vocht bij. Om 15.000 demi-lunes te graven is het aangewezen hiervoor een tractor in te schakelen.



De Bomen
Welke bomen uiteindelijk zullen gekozen worden hangt uiteraard af van de definitieve locatie en de ondergrond ter plaatse. De Gomboom is een vaste waarde en een boom die overal in de Sahel gedijt. Verder staan op het lijstje de tamarinde, de baobab, de jujuba, de neem, de dadelboom, …
Overbrugging
Bomen doen er enige tijd over om te groeien. Het duurt meestal drie tot vijf jaar eer de eerste vruchten aan de boom hangen. Ook moeten we er rekening mee houden dat 30 à 40 percent het niet haalt en moet vervangen worden door een nieuwe boom. In deze periode moet er personeel gehouden worden voor irrigatie, onderhoud van de omheining, bewaking en het opkweken van plantgoed.

Irrigatie
De meeste bomen kunnen na een zekere tijd zelf voor hun water vinden. Alleen in extreme langdurige droogte moet er geïrrigeerd worden. Maar in de beginfase moet er water bij. Dit kan via een algemene druppelinstallatie of via een bewatering per boom. Watafrik zorgt voor een waterput en de opslag van de regen. Dit hangt af van de topografie ter plaatse.		 La Grande Muraille Verte
Om het oprukken van de Saharawoestijn tegen te houden heeft de Afrikaanse Unie in 1985 het plan opgevat een groene muur op te trekken van Dakar tot Djibouti.
Dit bos van 15 km breed heeft vele functies.

Het houdt zoals gezegd de verwoestijning tegen, de bomen zijn economisch belangrijk voor het fruit, het bos is een schaduwplaats voor mens en dier en het is zeer belangrijk voor de waterhuishouding.

Belangrijk is ook de groeiende “agroforestry”: het verweven van bos en landbouw wat aan de rand van dit bos zeker zijn plaats vindt.

Nu meer dan tien jaar verder en zeer veel internationale vergaderingen is er van dit project weinig gerealiseerd. Het inzicht is ook verschoven van één grote muur naar verscheidene bossen daar waar de nood het hoogst is. Alleen Senegal heeft nu reeds een belangrijk deel gerealiseerd.


50% wereldvoedsel gaat verloren
De helft van de wereldproductie aan voedsel gaat verloren. Paradoxaal genoeg het meeste in de hongerlanden in het zuiden. Niet dat men zoals bij ons goed voedsel met een vervaldatum weggooit maar omdat de natuur nu eenmaal geen goede planning heeft en levert wanneer het hem uitkomt. Aan ons om die pieken in productie op te vangen en ervoor te zorgen dat het surplus aan bijvoorbeeld tomaten, omdat die wanneer ze rijp zijn moeten geplukt worden, verwerkt wordt tot houdbare producten, gedroogd, in blik of verwerkt tot saus of ketchup.

Bij fruit is dit niet anders en moeten we klaarstaan dat deel van de oogst dat niet rechtstreeks op de markt vers kan verkocht worden te verwerken. Naar gelang de fruitsoort kan dit drogen zijn, compote, siroop, blik enz.

Opleiding en voorlichting
Belangrijk is voor de medewerkers en geïnteresseerden ter plaatse een basisopleiding landbouw aan te bieden die de voornaamste topics van een goed landbouwbeleid behandelt.
Van groot belang is vanaf dag 1 aan voorlichting te doen bij de plaatselijke bevolking en vooral bij de Peul veehouders. Dit om latere conflicten rond de vrije doorgang voor het rondtrekkende vee te vermijden. Ontwikkelen is veranderen en soms moeten oude tradities wijken voor nieuwe gebruiken.

La Coopérative
De realisatie ter plaatse is in handen van een coöperatieve die in haar schoot alle stakeholders verenigt: de financierende partijen en de werknemers. Ze heeft een driedubbele taak: via de exploitatie van een fruitplantage de werknemers en leefbaar inkomen bezorgen, de investeerders een eerlijke vergoeding geven op hun inzet en de woestijn een halt toeroepen door de aanplant van bomen.

Financiering
De financiering van dit omvangrijk project gebeurt voor de watercomponent door Watafrik. Hiervoor zal Watafrik publiekacties organiseren.

Voor het bosbouwgedeelte investeert Oazi 250.000 euro voor een periode van 10 jaar. Hiervoor zal volgend jaar via crowdfunding een oproep gedaan worden naar het grote publiek.
Ook zullen geïnteresseerde industriële partners aangesproken worden.